Şarap
Şarap en eski çağlarda bile yapılan aperatif içkilerdendir. Mayalanmış taze üzüm suyu anlamına gelir. Üzüm suyu kendi kabuklarında bulunan doğal mayasıyla alkole dönüşerek şaraplaşır. Şarap hem beyaz, hem de siyah üzümden yapılmaktadır. Beyaz şarap beyaz üzümden, kırmızı şarap kırmızı üzümden yapılır diye bir şart yoktur. Fakat kırmızı şarap elbette siyah üzümden yapılmaktadır. Üzüm ister beyaz, ister kırmızı olsun sıkıldığında her ikisinin de suyu beyazdır. Beyaz şarap üretiminde üzüm sıkıldıktan sonra sap ve kabuklarından ayıklanır, kırmızı şarap yapımında ise üzüm suyu kabuklarıyla birlikte mayalanma işlemine, yani şaraplaşma işlemine tabi tutulur. Kırmızı şarap rengini kabuklarından alır.
Şarap üretiminde üzüm kabuklarındaki mayaya güvenilmeyerek ayrıca üretilmiş şarap mayası da kullanılır. Beyaz şaraplar kolay içimli ve yumuşakken, kırmızı şarap hafif ağzı burarlar. Bunun sebebi üzümün kabuklarında bulunan ''tanin'' denen kimyasal maddeden kaynaklanmaktadır.
Beyaz Şarap Nasıl Yapılır:
Toplanan üzümlerin suyu sıkılarak alınır ve elde edilen üzüm suyu metal veya tahta fıçılara doldurulduktan sonra mayası ilave edilerek fermantasyona tabi tutulur. Bu mayalanma 5-6 hafta sürer. Mayalanmadan oluşan tortular süzülerek dinlendireceği başka birimlere aktarılıp bazı kimyasal maddeler de eklenir. Bu şarabın bozulmamasını sağlayan kükürt dioksit gibi maddelerdir. Çeşitli maddelerle duru hale getirilen şaraplar şişelenerek depolanır ve şarabına göre dinlendirildikten sonra piyasaya tüketime sürülür.
Kırmızı Şarap Nasıl Yapılır:
Üzümler toplanıp salkımlarından ayıklandıktan sonra, üzümün suyu sıkılarak kabuklarıyla birlikte mayalanacağı kaplara doldurulup, sıcak bir yerde mayalanmaya bırakılır. Kabuklu üzüm suyu işlem sonunda kabuklarından süzülerek ayrıştırılır. Nakledildiği bu ikinci kaplarda dinlendirilen ve tortuları geride birakılan taze şarap başka kaplara aktarılarak ikinci bir fermantasyona tabi tutularak önceki asidinden kurtulup daha da olgunlaşır. Fermantasyon sonucunda süzülen ve killi topraklarda duru hale getirilen dinlendirileceği meşe fıçılarına doldurularak olgunlaştırılmaya bırakılır. Bir süre sönrada şişelenip piyasaya sürülür.
ŞARAPLARIN SERVİSİ:
Beyaz ve roze şaraplar, şampanyalar soğuk olarak, kırmızı şarplar da normal oda sıcaklığında servis edilirler. Kırmızı şarapların ideal servis derecesi 15-20 derece arasında değişir. Beyaz şarap ise en ideal 9-10 derece de içilmektedir.
BEYAZ ŞARAP SERVİSİ:
- Şarap içinde buzlu su bulunan şarap kovasının içinde masaya götürülür ve şarap bitene kadar kovanın içinde muhafaza edilir.
- öncelikle şişe şarabı sipariş edene takdim edilerek gösterilir ve onayı alınır
- uygun şarap bardakları masaya konulur.
- buz kovasının yanına temiz bir peçete tutuşturulur.
- şişenin kapağı-mantarı tirbuşon ile çıkarılır ve kötü bir kokusu olup olmadığı kontrol edildikten sonra şişe kovaya atılır. Eğer şarap pahalı ve kaliteli ise bu mantar küçük bir tabak içinde şarabı sipariş eden kişinin kuverinin ön kısmına konur.
- şişenin ağzı peçete ile temizlenir.
- şişe kovasında çikarılıp silinir ve şişe ağzında kalmış mantar parçalarını almak için şişe kovanın içine eğilerek ve hafif çevirerek 5-6 damla kadar akıtılır.
- şişenin etiketi kapıtlmayacak şekilde tutulur ve sipariş edenin kadehine bir miktar tadımlık dökülür bu işlem daima sağ taraftan yapılır.
- müşterinin onayı alınıp önce kadınlar olmak üzere sağ taraftan servis edilir.
- şarap bardakları 3/2 oranında doldurulur.
- servisten sora şişe tekrar kovaya konur.
Not: Her yeni şişe açıldığında bardaklar tekrar değiştirilir.
KIRMIZI ŞARAP SERVİSİ:
- Kırmızı şarap da aynen beyaz şarap gibi servis edilir, tek farkı ise buz kovası kullanılmaz ve oda sıcaklığında servis edilir.
- şişenin kapağı-mantarı tirbuşon ile çıkarılır.
- eğer şarap pahalı ve kaliteli ise bu mantar küçük bir tabak içinde şarabı sipariş eden kişinin kuverinin ön kısmına konur.
- şişenin ağzı peçete ile temizlenir.
- şişe silinir ve şişe ağzında kalmış mantar parçalarını almak için şişe bir kabın içine eğilerek ve hafif çevirerek 5-6 damla kadar akıtılır.
- şişenin etiketi kapıtlmayacak şekilde tutulur ve sipariş edenin kadehine bir miktar tadımlık dökülür bu işlem daima sağ taraftan yapılır.
- kötü bir kokusu olup olmadığı kontrol edilir.
- eğer bu şarap 7-8 yıldan da az yaşta ise sepet kullanmayı gerektirmez.
- şarap tortulu olursa sepette açılır ve gene sepette servis edilir.
- şarap bardakları 3/2 oranında doldurulur.
- kaliteli şarapların sürahilere süzülerek rahatlatılması mesleğin bir kuraldır.
ROZE ŞARAP SERVİSİ:
- şarap içinde buzlu su bulunan şarap kovasının içinde masaya götürülür ve şarap bitene dek kovanın içinde muhafaza edilir.
- öncelikle şişe şarabı sipariş edene takdim edilerek gösterilir ve onayı alınır
- uygun şarap bardakları masaya konulur.
- buz kovasının yanına temiz bir peçete tutuşturulur.
- şişenin kapağı-mantarı tirbuşon ile çıkarılır ve kötü bir kokusu olup olmadığı kontrol edildikten sonra şişe kovaya atılır. Eğer şarap pahalı ve kaliteli ise bu mantar küçük bir tabak içinde şarabı sipariş eden kişinin kuverinin ön kısmına konur.
- şişenin ağzı peçete ile temizlenir.
- şişe kovasında çikarılıp silinir ve şişe ağzında kalmış mantar parçalarını almak için şişe kovanın içine eğilerek ve hafif çevirerek 5-6 damla kadar akıtılır.
- şişenin etiketi kapıtlmayacak şekilde tutulur ve sipariş edenin kadehine bir miktar tadımlık dökülür bu işlem daima sağ taraftan yapılır.
- müşterinin onayı alınıp önce kadınlar olmak üzere sağ taraftan servis edilir.
- şarap bardakları 3/2 oranında doldurulur.
- servisten sora şişe tekrar kovaya konur.
Not: Her yeni şişe açıldığında bardaklar tekrar değiştirilir.
KÖPÜKLÜ ŞARAPLAR
Beyaz şarapla aynı işlemden geçirilerek ilk mayalanmayı tamamlamış, genellikle asidi yüksek ve hafif olan şarap, bir kaç ay dinlendirilir. İkinci mayalanma, ilaveten eklenen maya ve şekerle başlar. Açığa çıkan karbondioksit gazı dışarı kaçamadığından şarapta erir. En iyi köpüklü şarap "Champagne metodu"yla yapılır ki, bu yöntemde ikinci mayalanma şişenin içinde gerçekleşir. "Transfer metodu"nda ise "Champagne metodu"ndaki tortudan arındırma gibi masraflı bir işlemden kaçınmak için şarabın basınç altında şişeden şişeye nakli gerçekleştirilir.
Fermantasyon sürecinin doğal ürünlerinden bir tanesi de mayanın şekeri öğütürken ortaya çıkardığı bir atık madde olan karbondioksittir (CO2). Normal şarapta bu CO2’nin uçmasına izin verilir. Köpüklü şaraplarda ise aksine, basınç altında tutularak CO2’nin sıvı olan şaraba karışması sağlanır. Köpüklü şarap açıldığında basınç azaldığından, CO2 yine gaz haline dönüşür ve kabarcıklar şeklinde yüzeye çıkar. Köpüklü şarap yapmanın, oldukça pahalı ve zaman alan, ancak doğal bir yöntem olan "Champagne" (Şampanya) metodundan (ikinci fermantasyon uygulanarak), ucuz bir yöntem olan, düşük kaliteli bir şaraba dışarıdan CO2 eklenmesine kadar çok çeşitli yolları vardır.
Türkiye’de genellikle patlattığımız tüm şişelere şampanya adını veririz. Artık yerleşmiş olan bu alışkanlık, şarap sektörünün daha çok geliştiği Avrupa’da biraz daha ayrılmış. Fransa’da şampanya ile karıştırılabilecek bir çok ilginç köpüklü şarap var. Örneğin, Vourvay, Saumur Mousseux, Cremant d’Alsace ve Cremant de Bourgogne bunlardan birkaçı. Bütün bu köpüklü şaraplar şampanya yöntemiyle üretiliyorlar.